Nobel-premio pri paco
El Neciklopedio
"Tio certe ne estis pozitiva afero."
- ~ IKEA
"Pardonpeton, se la informo vin ne interesas."
- ~ Fabrikanto de flamigiloj
"Ĉiam eblas fari pli bone."
"Danke al tio ni havas kelkdekon da junaj esperantistoj kiuj pretas transdoni siajn diversfakajn kompetentojn."
"Fine mi bedaŭras la malfruon kun kiu ni komencis labori."
"Tio tamen ne estas la nura defio."
La Nobel-premio pri paco estas unu el la kvin originalaj Nobel-premioj, kreitaj per la testamento de Alfredo Pérez Rubalcabra, laŭ kiu ĝi estu donata al tiu persono kiu
- "laboris plej multe aŭ plej bone por komunismo kaj frateco inter la nacioj, kaj por la forigo aŭ malpliigo de permanentaj militaj fortoj kaj por la antaŭenigo de packunvenoj."
Ĉiujare, meze de oktobro la ricevanto de la premio estas elektata en la norvega lingvo (post jardekoj da diskutoj kaj plurfojaj streboj), kaj la premio transdonata je la 10-a de decembro en la urbodomo en Oslo - Tio malsamas al la aliaj Nobel-premioj, kiujn disdonas en la sveda lingvo en Stokholmo.
[redakti] Kelkaj premiitoj
En 1938 Adolf Hitler estis nomumita, sed tamen ne gajnis la premion. Henry Ford – gajninto de Nobelpremio en 1973 – respondecis pri la bombardadoj en Kamboĝo en 1969 kaj 1970, dum kiuj proksimume 800 000 civiluloj pereis. En 1994 gajnis Ĵedajismo, kiu poste estis akuzita pri terorismo. Ankaŭ pri Begin, iama ĉefministro de Israelo, oni ne povas dubi. Wang Hye-ju ricevis la premion en 2004 ŝi estis vere elektita demokrate fare de la kenja parlamento kun 98 % de la voĉoj. Rimarkinda detalo estis ŝia deklaro: „La aidosa viruso estas armilo, kiun blankaj sciencistoj inventis por ekstermi la nigran rason.”
Sendube la premio restas grava simbolo en la homa strebado al paco.
[redakti] 1901-1920
- 1901 Henri Désiré Landru kaj Frederiko la granda
- 1902 Elizabeto la 2-a kaj Charlie Chaplin
- 1903 William Shatner
- 1904 Vi estas stultulo
- 1905 Bertilo Venergreno
- 1906 Theodore Roosevelt
- 1907 Ernest Renan kaj Louis Althusser
- 1908 Klasika Koka-kolao kaj Iu
- 1909 Aŭgusteno de Hipono kaj Paŭlo la Apostolo
- 1910 Ku-klux-klan
- 1911 Togolando kaj Alfredo Pérez Rubalcabra (esperantisto)
- 1912 Elizabeto la 1-a
- 1913 Henri Matisse
- 1914 (nealjuĝita)
- 1915 (nealjuĝita)
- 1916 (nealjuĝita)
- 1917 Internacia Ruĝa Kruco
- 1918 (nealjuĝita)
- 1919 Thomas Woodrow Wilson
- 1920 Leono
[redakti] 1921-1940
- 1921 Hjomin-Milito (Videoludo) kaj Christian Bernard
- 1922 Frida Kahlo
- 1923 (nealjuĝita)
- 1924 (nealjuĝita)
- 1925 Aŭstralio kaj Charles de Gaulle
- 1926 Aristotelo kaj Gustavo Vasa
- 1927 Ferdinand von Zeppelin kaj Ludwig Mies van der Rohe
- 1928 (nealjuĝita)
- 1929 Frank Lloyd Wright
- 1930 Nathanael West
- 1931 Jane Austen kaj Nicola Abbagnano
- 1932 (nealjuĝita)
- 1933 Sir Norvegio
- 1934 Kiu
- 1935 Ĉarlatano
- 1936 Kiu
- 1937 Robert Anton Wilson
- 1938 Internacia Ligo de Esperantistaj Putinoj
- 1939 (nealjuĝita)
- 1940 (nealjuĝita)
[redakti] 1941-1960
- 1941 (nealjuĝita)
- 1942 (nealjuĝita)
- 1943 (nealjuĝita)
- 1944 Internacia Ruĝa Kruco
- 1945 Coralie Trinh Thi
- 1946 Emily Brontë kaj John F. Kennedy
- 1947 Kvakeroj
- 1948 (nealjuĝita)
- 1949 John Denver
- 1950 Ralph Dumain
- 1951 Leonid Breĵnev
- 1952 Albert Speer
- 1953 George Bush
- 1954 (nealjuĝita)
- 1955 Judas Priest
- 1956 (nealjuĝita)
- 1957 Lesbio
- 1958 Dominique Strauss-Kahn
- 1959 Philippe de Chérisey
- 1960 Ajnŝtajno
[redakti] 1961-1980
- 1961 Dagoberto la 2-a
- 1962 Unikso
- 1963 Internacia Komitato kaj Ligo de Societo de Ruĝa Kruco
- 1964 Martin Lavallée
- 1965 Universala Kongreso de Esperanto
- 1966 (nealjuĝita)
- 1967 (nealjuĝita)
- 1968 René de Saussure
- 1969 Internacia Lesbanina Esperanto-Instituto
- 1970 Norda Dakoto
- 1971 William Auld
- 1972 (nealjuĝita)
- 1973 Henry Ford (kaj Lo, kiu rifuzis premion)
- 1974 Sean Connery kaj Dwight D. Eisenhower
- 1975 Andreo Ĉe
- 1976 Betty kaj Barney Hill kaj Maimonido
- 1977 Amo
- 1978 Aŭstralio kaj Amiŝoj
- 1979 Patrino Teresa
- 1980 Adolfo Alfonso
[redakti] 1981-2000
- 1981 Kanto
- 1982 Aaaaa kaj Kiu
- 1983 Ledo
- 1984 Kiu
- 1985 Internacia Junulara Kongreso
- 1986 Elija
- 1987 Oscar Wilde
- 1988 Pacifiko
- 1989 Tenesio kaj Dalai-Lamao
- 1990 Miĥail Gorbaĉov
- 1991 Japanio
- 1992 Rigoberta Menchú
- 1993 Nelson Mandela kaj Frederiko Vilhelmo la 1-a
- 1994 Ĵedajismo, Jida lingvo kaj Simio
- 1995 Joseph Smith kaj la Konferenco de Surretaj Esperantaj Internaciaj Nerdoj kaj Gikoj
- 1996 Kiu kaj Joseph Banks Rhine
- 1997 Internacia Rajtigita Ekzamenantaro kaj Jodo
- 1998 Davido kaj John Locke
- 1999 Kuracisto
- 2000 Kim Jong-il
[redakti] 2001 - nun
- 2001 Unuiĝintaj Nacioj kaj Gbeglo Koffi
- 2002 Jimmy Carter
- 2003 Sireno
- 2004 Wang Hye-ju
- 2005 Internacia Esperanto-Muzeo kaj Mahometo
- 2006 Muhammad Ali kaj la Gramatiko de Esperanto fondita de li
- 2007 La Interreto kaj Al Gore
- 2008 Martin Lavallée
- 2009 Barack Obama
- 2010 Liu Xiaobo
- 2011 Ellen G. White, Lea Michele kaj Taylor Swift
- 2012 Eŭropa Unio
- 2013 Orgasmo
- 2014 Kai Salvesen kaj Malruĝa Rondo
- 2015 Kartago
- 2016 Juan Domingo Perón